Beton kürü, beton bakımı demektir. Betonların yerleştirilmesinden sonra ya da beton ürünlerinin imalatından sonra oluşan su kaybını engellemeyi amaçlar. Ayrıca çimento ile suyun tepkimesi sonucu oluşan kimyasal reaksiyonların zamanında gerçekleşmesini sağlar. Beton kendi kendine direncini sağlayan bir malzeme değildir. Bu nedenle de belli bir bakıma, başka bir deyişle beton kürüne ihtiyaç duyar.

Beton kullanıcısı, sıcak, soğuk, normal ve anormal hava koşullarında beton yapımını, dökümünü ve bakım kurallarını bilerek beton kürü uygulamalarını gerçekleştirmelidir. Eğer betonlara kür uygulaması ve iyi sıkıştırılma işlemi gerçekleştirilmezse betonların dayanımları düşük ve çevre etkilerine dayanıksız olur.

Örneğin; betonu sıcak havada ıslatmak ya da soğuk havada ısıtmak, betonun dayanım kazanmasını sağlamak için uygulanır.

Beton kürü, inşaat işlerinde vazgeçilmez uygulamalardan biridir. Betonun üzerinde işçilerin dolaşma ihtimalinden dolayı dayanıklılığın oluşturulması için püskürtme pek tercih edilmez. Su ile yapılan beton kürü ise yaz aylarında sabah ve akşam saatlerinde tercih edilir. Eğer uygulama öğlen yapılırsa beton çatlar. Sulama ile yapılan kürde, beton üzerine naylon branda sermeye gerek kalmaz. Çünkü su beton üzerinde hemen buharlaşır. Bu durumda naylon branda serilirse suyun dışarıya çıkmasını engeller.

Betonun yerleştirilmesi ve bakımı özel bir işlem sürecidir. Betonun istenen dayanıklılığı sağlaması için doğru bir sipariş ve teslim işlemi uygulanmalıdır. Bunların yanı sıra iyi bir şekilde yerleştirilmesi ve bakımının yapılması da dayanıklılık için oldukça önemlidir.

Betonun kürü işleminde kullanılan karışımların oranları betonun boyutu, çevre şartları ve şekilleri ile doğrudan ilgilidir. Kürleme sonrasında ise bakım hemen sonlandırılmadan kurutulma işlemi uygulanmalıdır. Çünkü güneş ışınları ve rüzgâr, bakımın bozulma konusunda oldukça etkilidir.

Beton Kürü İşleminde Uygulanan Yöntemler

Beton kürü işleminde uygulanacak çeşitli yöntemler vardır. Betonu sulama, saman, nemli toprak vb. maddelerin kullanımı ile ıslatma beton kürü uygulamalarından birkaçıdır. En çok kullanılan yöntemler aşağıda daha detaylı olarak verilmiştir.

• Su ile Kürleme

Beton bu işlemle yedi gün boyunca belirli aralıklarla ıslatılır. En çok etki alınan ve kullanılan yöntemlerin başında gelir. Betonun yüzeyinde kuru yer kalmadan betonun yeterli miktarda alanında uzman kişi tarafından uygulanması gerekir. Böylelikle betonda nemin buharlaşması engellenir ve beton dayanımı artırılmış olur.

• Kimyasal Maddeler ile Kürleme

Kimyasal maddelerin kullanımı ile betonun üzerinde ince bir tabaka oluşturularak yapılan işlemdir. Bu yöntemle buharlaşma minimum seviyeye iner. Ancak uygulama süresi ile kullanılan maddelerin beton tarafından emilimi oldukça zordur. Bu nedenle çok fazla tercih edilmemektedir.

• Örtü ile Kaplanarak Kürleme

Beyaz ya da alüminyum polietilen örtüler, ince bir tabaka oluşturur. Beton yüzeyinde ince zarımsı bir tabaka oluşması buharlaşmayı minimum seviyeye indirir. Betonun kalıbı döküldükten sonra yüzey kuruması gerçekleşmeden beton sertleşmeye başladığı anda kürleşme işlemine başlanır.

Bunun nedeni kullanılan polietilen örtülerin yumuşak, geçirgen ve kolay zedelenebilen yapısının olmasıdır.

• Buhar ile Kürleme

Buhar ile yapılan kürleme işlemi beton yüzeyini direkt olarak nemli tutar ve betonun sıcaklığını yükseltir. Bu şekilde dayanım oranında hızlandırma olur. Betonun sertleşmesi için de ayrıca uygulanabilir. Genelde beton boru, parke, briket, panelton gibi elemanların üretiminde kullanılan prekast beton santrallerinde kullanılır.

Soğuk ve Sıcak Havada Beton Dökümü

Soğuk Havada Beton Dökümü

Ard arda gelen üç günün sıcaklık ortalamasının +4°C’den az olması durumunda soğuk hava ihtimaline karşı önlemler alınmalıdır. Bununla beraber soğuk havada başarılı bir şekilde beton dökümü gerçekleştirebilmek için önceden soğuk havanın beton üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olunması gerekir. Ayrıca beton siparişinde hava koşulları ön planda tutulmalı ve gelen betonun sıcaklığı kontrol edilmelidir.

Yağışlı hava koşulları özellikle saha ve öncelikli yapılması gereken beton dökümlerinde önlem alınmıyorsa ertelenmelidir. Önceden alınan yöntemler, beton döküm alanının dış ortamdan izole edilmesi ve ısıtılması gibi olabilir. Bu işlemler yapıldığı takdirde döküm işlemine devam edilebilir. Diğer dikkat edilmesi gereken şey zeminin temas yüzeyleri, kalıbının yalıtımı ve ısıtılma işlemlerinin uygulanması gerektiğidir.

Soğuk havalarda beton kürü ve uygulaması yaparken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Betonun su ya da donma/çözünme gibi durumlarla karşı karşıya kalması bekleniyorsa hava sürükleyici kimyasallardan faydalanılabilir.
• Kar ve yağmur yağışı gibi durumlar karşısında beton yüzeyinin koruma altına alınması gerekir.
• Beton, kolay olarak nitelendirilen en düşük kıvam sınıfında yerleştirilmelidir.
• Uzmanların tavsiye ettiği beton sıcaklığında yerleştirilmesi ve işlem yapılması gerekir.
• Plastik formdaki betonun yeterli dayanım gücüne ulaşana dek donma ve çözünmeye karşı koruma altına alınmalıdır.
• Koruyucu kür malzemelerinin kaldırırken beklenmedik sıcaklık değişimlerine karşı dikkatli olunmalıdır.  

Sıcak Havada Beton Dökümü

Birbirini izleyen üç günün ortalama sıcaklığının +30°C’den fazla olması halinde sıcak havaya karşı önlemler alınmalıdır. Yalnızca sıcak havalarda değil, bununla beraber betonu olumsuz etkileyebilecek yüksek beton sıcaklığı, yüksek rüzgar hızı, düşük bağıl nem gibi etkenler karşısında da dikkatli olunmalıdır. Sıcak havayla bağlantılı olarak yeni dökülmüş bir betonda; priz süresinin kısalması, çökme kayıp hızının ve plastik rötrenin artış göstermesi söz konusu olabilir. Dolayısıyla bu gibi olumsuzluklarla karşılaşmamak adına betonun erken kürü önem teşkil eder.

Bu nokta ilk olarak dikkat edilmesi gereken işlem, betonun su kaybetmesinin engellenmesidir. Alınması gereken diğer önlemler ve dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Beton dökülecek zemin ıslatılarak suya doygun hale getirilir. Böylelikle betonun suyunun zemine emilimi engellenebilir.
• Hava sıcaklığının 40°C civarında olması halinde ıslak çuvallarla beton yüzü örtülerek kür yapılması ve çuvalların devamlı olarak ıslak tutulması gerekir.
• Kür işlemine 4-6 gün kadar devam edilmelidir. Su ile gerçekleştirilen kür işlemi güneşin kızgın olmadığı sabah ve akşam saatlerinde yapılmalıdır.
• Öğle saatlerinde yapılan kürleme işlemi betonun çatlamasına neden olacaktır. Beton yüzeyinde bir film tabakası oluşturulup suyun buharlaşmasına engel olan parafin esaslı püskürtme malzemelerle yapılan beton küründe, yüzeye üniform püskürtme yapılmasına dikkat edilmelidir. 
• Şantiye bünyesindeki betonun sıcaklığına dikkat edilmelidir. TS EN 206-1’e göre teslim anındaki taze beton sıcaklığı (sapma sınırları dikkate alınarak) kullanıcı ve imalatçı tarafından belirlenebilir. Standart en düşük beton sıcaklığı +5ºC olarak öngörülmektedir. En uygun beton döküm sıcaklığı 15-20ºC olarak kabul edilir. Olumsuz durumlara maruz kalmamak adına herhangi bir tedbir alınmayan durumlarda, taze betonun sıcaklığı 35°C’den düşük olmasına özen gösterilmelidir.
• Kalıplar ve donatılar üzerinde nemlendirme işlemi uygulanabilir.
• Aşırı rüzgâra karşı döküm yeri rüzgarı kırmak için etrafa kapsamlı yerleştirilebilir.
• Güneş ışığından kaçınmak için gölgeliklerden yararlanılabilir.
• Tüm işçiler anında beton döküm işlemi için hazır olmalıdır.
• Beton sıcaklığı sürekli olarak kontrol edilmelidir.
• Aşırı vibrasyondan kaçınılmalıdır.
• Bitirme işlemi yüzey içerisinde terleyen su kalmadığı anda hemen yapılmalıdır.
• Beton yüzeyinde kuruma işlemini önlemeye yönelik önlemler direkt olarak alınmalıdır.